Darmowe wyliczenie składek online bez zobowiązań. Oszczędź do 50% na ubezpieczeniu!
Porównaj ceny
Odpowiadamy na pytania – o jakich krokach należy pamiętać po zgonie kogoś bliskiego, jak załatwić formalności z towarzystwem ubezpieczeniowym oraz kto i jak wysokie odszkodowanie może otrzymać.
Krok 1. Uzyskaj kartę zgonu i akt zgonu
- Karta zgonu zawiera m.in. datę, godzinę i miejsce zgonu oraz dane osobowe zmarłego.
- Jest wystawiana w dwóch egzemplarzach: jeden trafia do rodziny (lub zakładu pogrzebowego), drugi do urzędu stanu cywilnego.
| WAŻNE! Bez karty zgonu nie można odebrać aktu zgonu ani zorganizować pochówku. |
Akt zgonu wydawany jest przez Urząd Stanu Cywilnego na podstawie karty zgonu. Zazwyczaj zgłoszenia dokonuje rodzina zmarłego lub przedstawiciel zakładu pogrzebowego (jeśli został do tego upoważniony).
Do zgłoszenia zgonu potrzebne są:
- karta zgonu (oryginał),
- dowód osobisty osoby zmarłej,
- dowód osobisty osoby zgłaszającej zgon.
Gdzie odebrać akt zgonu i ile kosztują odpisy?
W urzędzie stanu cywilnego właściwym dla miejsca zgonu (nie miejsca zamieszkania!). Co otrzymasz?
- Urząd wydaje bezpłatnie 3 odpisy skrócone aktu zgonu. Dodatkowe odpisy są płatne (22 zł za odpis skrócony, 33 zł za pełny).
| WSKAZÓWKA Warto poprosić o kilka dodatkowych egzemplarzy – będą potrzebne m.in. w ZUS, bankach, ubezpieczalniach, sądzie spadkowym. |
Krok 2. Organizacja pogrzebu i zasiłek pogrzebowy
Po uzyskaniu aktu zgonu można zająć się formalnościami związanymi z pogrzebem. Pierwszym krokiem jest wybór zakładu pogrzebowego, który przeprowadzi organizację ceremonii – zarówno pod względem logistycznym, jak i formalnym.
Wybór zakładu pogrzebowego i rodzaje pochówków
- odebrać ciało ze szpitala, domu lub prosektorium,
- zapewnić transport, trumnę, urnę i nekrologi,
- pomóc w uzyskaniu zasiłku pogrzebowego (w imieniu rodziny),
- zorganizować ceremonię religijną lub świecką.
- Tradycyjny pochówek w trumnie, na cmentarzu parafialnym lub komunalnym.
- Kremacja z pochówkiem urnowym (konieczna zgoda pisemna rodziny, jeśli nie było wcześniejszej dyspozycji zmarłego).
Zasiłek pogrzebowy – ile wynosi i kto może go otrzymać?
Zasiłek pogrzebowy to świadczenie wypłacane przez ZUS lub KRUS osobie, która pokryła koszty pogrzebu – niekoniecznie musi to być członek rodziny. Może to być także pracodawca, dom opieki lub zakład pogrzebowy.
Warunki uzyskania zasiłku:
- Zmarły był objęty ubezpieczeniem społecznym lub miał prawo do emerytury/renty.
- Wniosek został złożony w terminie do 12 miesięcy od dnia śmierci lub pogrzebu.
- Maksymalnie 4 000 zł – bez względu na faktyczne koszty pogrzebu.
| WAŻNE! Jeśli koszty pogrzebu poniosło kilka osób (np. rodzeństwo), zasiłek można podzielić proporcjonalnie – każda z osób musi złożyć osobny wniosek wraz z dokumentami potwierdzającymi poniesione koszty. |
Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy z ZUS?
- Wniosek o wypłatę zasiłku (formularz ZUS Z-12),
- skrócony odpis aktu zgonu,
- dokumenty potwierdzające pokrewieństwo (jeśli dotyczy),
- oryginały rachunków za usługi pogrzebowe,
- zaświadczenie o ubezpieczeniu zmarłego (np. decyzja o przyznaniu renty).
Jakie dokumenty są potrzebne i gdzie złożyć wniosek?
W dowolnej placówce ZUS (osobiście lub pocztą), przez ePUAP lub Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).
Termin wypłaty świadczenia:
Do 30 dni od daty złożenia wniosku z kompletem dokumentów.
Krok 3. Zgłoś zgon do odpowiednich instytucji
Po pogrzebie i uzyskaniu aktu zgonu należy zawiadomić o śmierci zmarłego różne instytucje – urzędowe, finansowe i prywatne. Wiele z tych obowiązków spoczywa na najbliższej rodzinie lub spadkobiercach.
Poniżej znajdziesz listę najważniejszych instytucji, które powinny zostać poinformowane.
ZUS i KRUS
Jeśli zmarły był emerytem, rencistą lub pobierał inne świadczenia – konieczne jest:
- Zgłoszenie zgonu w oddziale ZUS (lub KRUS).
- Złożenie wniosku o wypłatę tzw. ostatniej emerytury/renty (należnej za miesiąc, w którym nastąpił zgon).
- Uregulowanie kwestii wypłat nadpłaconych już po zgonie.
Ważne: Jeśli zmarły pobierał świadczenie na konto wspólne, bank może je zablokować – dlatego warto zareagować szybko.
Banki i ubezpieczyciele
Po śmierci właściciela konta bankowego bank powinien zostać o tym poinformowany – najczęściej wystarczy złożyć:
- Odpis aktu zgonu,
- dokument tożsamości osoby zgłaszającej (jeśli to spadkobierca – także dokument potwierdzający tożsamość np. testament lub postanowienie sądu o nabyciu spadku).
Bank ma obowiązek:
- Zablokować konto indywidualne zmarłego,
- wycofać pełnomocnictwa udzielone innym osobom (nie są ważne po śmierci),
- wstrzymać wypłaty do czasu ustalenia uprawnionych spadkobierców.
Uwaga: Konta wspólne zazwyczaj nie są blokowane – środki przypadają drugiemu współwłaścicielowi.
Pracodawca i urząd skarbowy
Rodzina powinna:
- powiadomić pracodawcę o zgonie,
- odebrać należne świadczenia – np. wynagrodzenie, ekwiwalent za urlop, odprawę pośmiertną.
Pracodawca może wypłacić odprawę członkom rodziny zgodnie z przepisami Kodeksu pracy – bez konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego.
Spółdzielnia mieszkaniowa i media
Jeśli zmarły był właścicielem mieszkania lub miał zawarte umowy na media:
- należy zgłosić zgon i wskazać osobę, która będzie zarządzać lokalem,
- rozwiązać lub przepisać umowy (gaz, prąd, telefon, internet).
Inne instytucje
Warto także pamiętać o:
- operatorach komórkowych,
- subskrypcjach (np. platformy VOD, aplikacje),
- klubach i organizacjach członkowskich.
| WSKAZÓWKA Warto utworzyć listę instytucji, które były powiązane z osobą zmarłą (np. na podstawie korespondencji papierowej lub e-mailowej) i sukcesywnie je informować. |
Krok 4. Sprawy spadkowe – testament, dziedziczenie i podatki
Po śmierci bliskiego majątek przechodzi na spadkobierców – zgodnie z testamentem lub ustawą. Aby móc nim dysponować, konieczne jest potwierdzenie nabycia spadku.
Dziedziczenie ustawowe i testamentowe – podstawowe różnice
Jeśli zmarły sporządził testament, spadek dzielony jest według jego zapisów. W przeciwnym razie obowiązuje dziedziczenie ustawowe – w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci i małżonek (w częściach równych, ale małżonek nie mniej niż ¼).
Nawet jeśli testament kogoś pomija, bliskim (np. dzieciom) przysługuje zachowek.
Potwierdzenie nabycia spadku – sąd lub notariusz
Spadkobierca ma 6 miesięcy na decyzję:
- Przyjęcie wprost – z majątkiem i długami,
- Z dobrodziejstwem inwentarza – z ograniczoną odpowiedzialnością za długi,
- Odrzucenie spadku – żadnych praw i obowiązków.
| WAŻNE! Brak decyzji = automatyczne przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza. |
Kiedy i jak zgłosić spadek do urzędu skarbowego?
Jeśli dziedziczysz po bliskim (np. małżonku, rodzicu), jesteś zwolniony z podatku – ale musisz złożyć formularz SD-Z2 w urzędzie skarbowym w ciągu 6 miesięcy.
Krok 5. Ubezpieczenie na życie – jak uzyskać świadczenie po zmarłym?
Jeśli zmarły posiadał polisę na życie, osoby wskazane jako uposażone mogą otrzymać świadczenie. Należy jednak sprawdzić, czy taka polisa istniała i zgłosić roszczenie do odpowiedniego towarzystwa ubezpieczeniowego.
Jak sprawdzić, czy zmarły miał polisę?
Jak sprawdzić, czy zmarły miał ubezpieczenie?
- Sprawdź dokumenty zmarłego – umowy, listy z ubezpieczalni, wiadomości e-mail.
- Zapytaj w miejscu pracy – wiele firm oferuje grupowe ubezpieczenia na życie.
- Można też złożyć zapytanie do KNF (Komisja Nadzoru Finansowego), która prowadzi wykaz firm ubezpieczeniowych – choć nie ma centralnej bazy polis.
| WAŻNE! Uposażeni (osoby wskazane w polisie) nie muszą być spadkobiercami – świadczenie nie wchodzi w skład masy spadkowej. |
Gdzie i jak zgłosić roszczenie?
Aby otrzymać wypłatę z polisy, należy złożyć wniosek w towarzystwie ubezpieczeniowym. Zazwyczaj można to zrobić online, telefonicznie lub osobiście.
Potrzebne dokumenty:
- Skrócony odpis aktu zgonu,
- wniosek o wypłatę świadczenia (formularz ubezpieczyciela),
- dokument tożsamości osoby uprawnionej,
- ewentualnie: polisa, akt urodzenia lub małżeństwa (jeśli nie było wskazanych uposażonych).
Kiedy wypłacane jest świadczenie?
Ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacić świadczenie w ciągu 30 dni od zgłoszenia z kompletem dokumentów. W bardziej skomplikowanych przypadkach termin może się wydłużyć – ale firma musi o tym poinformować.
Krok 6. Wsparcie psychologiczne i prawne – gdzie szukać pomocy?
Załatwienie wszystkich formalności po śmierci bliskiego bywa trudne – nie tylko ze względów prawnych, ale także emocjonalnych. Warto wiedzieć, że w wielu sytuacjach można skorzystać z bezpłatnej pomocy.
Dostępne formy wsparcia:
- Bezpłatne porady prawne – oferowane m.in. przez samorządy (punktów można szukać na stronie darmowapomocprawna.ms.gov.pl).
- Pomoc psychologiczna – w niektórych poradniach zdrowia psychicznego, MOPS-ach lub organizacjach pozarządowych.
- Pomoc socjalna – np. w formie zasiłku celowego na pogrzeb lub dopłaty do czynszu, jeśli śmierć bliskiej osoby pogorszyła sytuację materialną.
Polisa na życie zapewnia wsparcie finansowe w wielu sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia dla Ciebie i Twoich bliskich. Pamiętajmy jednak, że bardzo ważny jest koszt takiej polisy, dlatego, aby nie przepłacić za składkę, warto najpierw porównać ceny ubezpieczeń w naszym kalkulatorze. Ofertę spośród 20 dostępnych towarzystw ubezpieczeń znajdziesz już od 3 złotych dziennie. W 1 kalkulacji możesz porównać aż do 5 ofert.
FAQ - Najczęściej zadawane pytania o ubezpieczenia w na życie i zgon bliskiej osoby
Czy jeśli odrzuca się spadek po zmarłym to przepadną pieniądze z polisy na życie?
Ubezpieczenie na życie nie wchodzi w skład spadku, zatem możemy odrzucić spadek po zmarłym i zachować prawo do otrzymania świadczenia z polisy na życie, jeśli jesteśmy do niego uprawnieni.
Czy można otrzymać dwa świadczenia z dwóch polis na życie po zmarłym?
Tak, jeśli zmarły posiadał np. polisę grupową oraz indywidualną. Dwa odszkodowania można również otrzymać w sytuacji, gdy nasza polisa na życie obejmuje ochroną śmierć bliskiej osoby – wówczas otrzymujemy odszkodowanie z własnego ubezpieczenia oraz polisy zmarłego.
Jak duże odszkodowanie można dostać za śmierć bliskiej osoby?
Kwota jest zależna od wybranej polisy oraz sumy ubezpieczenia. Może to być zarówno 5 000 zł, 100 000 zł, jak i 1 mln zł. Jeśli śmierć wynikała z nieszczęśliwego wypadku lub wypadku komunikacyjnego, uposażony może otrzymać 200%, a nawet 300% sumy ubezpieczenia.
Jakie dokumenty należy zgłosić ubezpieczycielowi po śmierci bliskiej osoby?
Przede wszystkim musimy przesłać odpis skróconego aktu zgonu. Oprócz tego mogą być potrzebne dokumenty poświadczające przyczynę zgonu – karta statystyczna zgonu, notatka policyjna, pełna dokumentacja medyczna oraz pismo każdej osoby uposażonej. W razie wątpliwości należy skontaktować się z ubezpieczycielem.
Kuzel Sławomir
2023-01-09 18:04:25
Dzień dobry. Mój ojciec zmarł 11-11-2022 r.- wdowiec miał wykupioną rentę z PZU w latach 70-tych. Czy mogę otrzyma kopię umowy renty.? Jak dowiedzieć się czy jest osoba uposażona i kto nią jest.? Jaka kwota jest należna.? Kuzel S
Odpowiedź Redakcji
2023-01-12 08:23:45
W tym celu najlepiej skontaktować się z ubezpieczycielem. W umowie z TU powinna zostać wskazana jedna osoba lub kilka osób uposażonych. W razie niejasności można również zwrócić się do Rzecznika Finansowego, który pomoże rozwiązać problemy i wyjaśni jak wyglądają procedury w tej sytuacji.
Sebastian
2023-11-28 10:15:40
Dzień dobry.czy muszę się zgłosić do sadu czy notariusza najpierw. Czy najpierw urząd skarbowy ?
Odpowiedź Redakcji
2023-12-04 13:39:33
W jakiej sprawie konkretnie?
Podziel się ze znajomymi:
